به گزارش شورا نیوز به نقل از ایرنا، دل زمین خشک و تفتیده شکافته می شود؛ خوشه هایی مروارید گونه بیرون می غلطد و رایحه تندِ مشام آزارش بر سراسر مزرعه پاشیده می شود.
هُرم گرمای تیر ماه هم مانع بیل زدن های پیاپی کارگران و شکافتن مزرعه نمی شود و در پی آنها نوجوانانی با فراغت از مدرسه اینجا درس نان آوری حلال می آموزند.
رقابت دست های نازک و کار نکرده شان در ربودن خوشه های سفید و پر کردن کیسه هایشان تماشایی است بلکه نگاه تحسین آمیز صاحب مزرعه را جلب کنند.
اینجا یکی از صدها مزرعه کوچک سیر است و سیرکاری را همدانی ها همچون سنتی دیرین پاس می دارند.
گرد و غبار برخواسته از خاک داغ و خشک و آمیختنش با عطر تند و تیز سیر وادارم می کند که از چند و چون کار مزرعه داران این دیار بپرسم و حاج آقا مظاهری لختی از کار می ایستد و چفیه عرق آلوده اش را دوباره بر سرو رویش می کشد و پاسخ می دهد: ‘مزرعه باید خشکیده باشد تا گل و لای به خوشه های سیر نچسبد و محصول سالم و پاکیزه از دل خاک بیرون بیاید. ۲۰ روز قبل از برداشت باید آبیاری قطع شود’ عده ای او را پدر سیر همدان می نامند؛ بس که غم سیر خورده است!
با این توضیح کوتاه نگاهم را از جنب و جوش بچه ها و چهره ی عرق ریزان می گیرم و زمین مزرعه را میکاوم … .
هیچ خبری از ادوات و ماشین آلات کشاورزی نیست که یاریگر دست و بازوی خسته ی کشاورزان باشد؛ هیچ نشانی از آبیاری نوین هم نمی بینم. دیده هایم حاکی از پایبندی سیرکاری همدان بر تجربه های سنتی است.
این پایبندی ناخوشایند و رنج آور را علی آقا که دوشادوش پدر پیر و خبره اش بیل می زند، اینگونه توجیه می کند: مزارع سیر خرد و محدود هستند و آوردن تجهیزات صرفه ی اقتصادی ندارد و به ناچار روال پرزحمت اجدادمان در سیرکاری را ادامه می دهیم. با وجود نبود بذر اصلاح شده، سیر همدان در کیفیت عصاره و ماده موثره در جهان بی مانند است؛ گواه این ادعا نتایج آزمایش خارجی ها بروی این محصول است.
اما صد حیف برای این محصول که نه قیمت تضمینی دارد، نه خریداری آن سوی مرزها و نه صنعتی درون کشور برای فرآوری؛ خلاصه کنم دل سیرکاران همدانی مثل سیر و سرکه مدام می جوشد’
جوشش نبودن ها و کمبودها از سر و روی مزارع سیر، دلم را به درد می آورد و راهی ام می کند برای یافتن درمان و درمانگری.
برای او که خود سلطان داروهای شفابخش است؛ اگرچه رایحه بد و مزه تندش هر شامه ای را می راند، اما تلخی و بیمارگریزی خاصیت همه التیام دهنده هاست.
معجزه گری سیر تا عمق تاریکی ‘سِیزان’ خانه مادربزرگ فرو می برد؛ زیرزمینی که کوزه های سفالی کوچک و بزرگ سیرترشی از یک تا هفت ساله به داروخانه ای اعجاز انگیز تبدیلش کرده و کیمیاگرانه مزاج های سرد غذا را به گرمی و درد را به تسکین می رساند.
در اندیشه آنم که رُستنی چنین شگفت انگیز که طعنه به همه روییدنی های مفید خاک می زند، طعم تندش می تواند دهان هر تحمریمی را بسوزاند و دانه های مرواریدی که با اندکی تراش و خراش می تواند متاعی ارزآور برای همدان که نه برای ایران باشد، چرا اینگونه رنجور و گوشه گیر می ماند.

** چشم سیر در پی همدان ۲۰۱۸
مظلومیت سیر و سیرکارانی که قول داده ام گلایه هایشان را به گوش مسئولان برسانم مرا روبروی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان می نشاند که دغدغه دارد، دغدغه مندی او اگر مرحم دردهای سیرکاران نباشد اما امیدی که در لابه لای واژه هایش سر بر می آورد به گشایش در گره مشکلات سیر امیدوارمان می کند.
حمیدرضا متین از سیب زمینی، سیر، گردو و انگور به عنوان محصولات شاخص همدان یاد می کند که سیر در این گروه محصولی راهبردی محسوب شده و قابلیت فرآوری و ارزش افزوده بیشتری دارد.
او از نقصان در کارخانجات و صنایع تبدیلی همدان و رشد نکردن آنها پا به پای محصولات کشاورزی و مواد معدنی گلایه مند است؛ نقیصه ای که ریشه اش را در گذشته های دور همدان باید جستجو کرد.
صحبت از پیشینه ی صنایع تبدیلی سیر در این خطه که می شود، تنها کارخانه فرآوری سیر را یاد می کند که خلاقانه از ضایعات و دور ریز سیر، پودر و خلال تولید می کرد، هم خودش راضی بود، هم کشاورزان و هم صدها کارگری که سفره شان پربرکت بود.
اما تعطیلی این کارخانه بین سیر و صنعت جدایی انداخت و از آن پس دیگر سیرکاران روی خوش ندیدند.
متین به پشتوانه وعده پشتیبانی دولت از سرمایه گذاران تاکید می کند، کسانی که استطاعت مالی و فنی برای راه اندازی کارخانه فرآوری داشته باشند بی تردید مورد حمایت و تشویق قرار گرفته و دستشان را به گرمی می فشاریم.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان به انتخاب این دیار به عنوان پایتخت گردشگری آسیا در سال ۲۰۱۸ میلادی و آمدن سرمایه گذاران و تیم های اقتصادی به این دیار و مجاب کردنشان برای مشارکت در چند طرح صنعتی بسیار خوش بین است. دعای خیر کشاورزان هم می تواند یار و یاور مسئولان باشد.

** سیر همدان نیازمند برند و بسته بندی
اما درد سیر تنها با پیدا کردن سرمایه گذار دست به جیب و ساخت کارخانه درمان نمی شود؛ دردهای دیگری هم تن و جان سفید سیر را لکه دار کرده که رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی همدان آنها را بیشتر می شناسد.
او تولید ۳۵ درصد سیر کشور به دست تولیدکننده های همدانی را دلیل کمیت ارزنده سیر می داند اما علاوه بر فراوانی، خاصیت اسیدی، کیفیت این محصول را تا اندازه ای ارتقا داده که هیچ محصولی قدرت رقابت با سیر همدان را ندارد.
داود شعبانی به ایرنا می گوید: سیر همدان در فقدان برندسازی و بسته بندی همچون ۵۰ سال قبل به صورت فله ای عرضه می شود و با این شکل و شمایل نه تنها مشتری جذب نمی شود بلکه قدرت دافعه هم دارد.
وجود افزون بر یکهزار و ۳۰۰ تولیدکننده سیر به داشتن انجمنی همنام سیر باهدف سر و سامان بخشیدن و یکصدا کردن سیرکاران محتاج است و شعبانی قول می دهد تشکیل انجمن را پیگیری کند.

** رایزن های اقتصادی ایران مُبلغ سیر باشند
رئیس اداره تنظیم بازار جهادکشاورزی همدان نیز تبلیغ فراسرزمینی برای سیر را چاره کار می داند؛ کاری که تنها از دست رایزن های اقتصادی فعال در سفارتخانه های ایران در کشورهای مختلف ساخته است.
داریوش سرحدی به ایرنا می گوید: قیمت نهایی سیر همدان بیشتر از قیمت جهانی است. کشورهای چین و افغانستان سیرهایی زیبا و ارزان تر از همدان تولید می کنند و این روزها بازار ظاهر زیبا و ارزان را می پسندد و از مقوله کیفیت غافل هستند. سیر همدان علاوه بر کاهش قیمت باید در پی تبلیغات مناسب هم باشد.
اصلاح ژنتیک، کشت و برداشت مکانیزه، انبارداری مدرن، فرآوری، بسته بندی، برندسازی، بازاریابی و فروش زنجیره ای از ملزومات سیر همدان برای خروج از پیله پوسیده سنت و پرواز در آسمان صنعتی شدن است.
این دگردیسی همان رویای شیرین و دیرینه سیرکاران همدانی است که اگر رنگ واقعیت بگیرد، جای هیچ گله و شکوه ای باقی نمی ماند.
۷۵۲۷/۲۰۹۰

انتهای پیام /*